OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞU VE DEPREM

Merhaba sevgili ebeveynler son zamanlarda ülkemizde meydana gelen depremler, ‘’Çocuğuma depremi nasıl anlatmalıyım?’’ sorusunu da beraberinde gündeme getirdi. Bu nedenle bu konuyu ele almak istedim. Ülkemizin bir deprem ülkesi olduğunu biliyoruz. Öncelikle bu gerçeği kabul ederek, kaygıya sebebiyet vermeyecek şekilde çocuklarımıza depremi anlatmamız oldukça önemli.

Belirsizlikler çocukları ürkütebilir, çocuklarda korkuyla birlikte kaygının oluşmasına ve/veya artmasına da neden olabilmektedir. Kaygı düzeyi artan çocuk, yoğun endişe ve korku hissedecektir; dolayısıyla kendini elbette güvende hissedemeyecektir.

Okul öncesi dönemde yer alan çocuk yaşananlarla ilgili birçok “neden?” sorusu sorabilir. Çocukların zihinlerinde beliren bu soruları çocuğun yaş ve gelişim düzeyi göz önünde bulundurularak yanıtlamak büyük önem arz etmektedir. Okul öncesi dönemde yer alan çocuklar somut biçimde düşünürler depremin nasıl gerçekleştiğini zihinlerinde henüz işlemleyemezler bu nedenle deprem olgusunu somutlaştırarak, çocukların anlayabileceği biçimde ele almak oldukça kıymetlidir. Burada oyunlar ve oyuncaklardan yararlanılabilir. Somutlaştırarak ve oyun ile anlatılan deprem, hem çocuğu kaygılandırmaz hem de çocuk için daha anlaşılabilir olur.

Örneğin;

“Deprem nasıl oluyor biliyor musun? Yerin altında böyle yan yana duran kocaman kayalar var, onlar dura dura eskiyor, sonra da ufak ufak parçalanıyor. Parçalanırken diğer kayaları da sallıyor biz de yerin üstünde olduğumuz için sallanıyoruz. Hepsi bu!” şeklinde somutlaştırarak yapacağımız açıklamalar çocuğu rahatlatır ve çocuk deprem olayına olağanüstü bir anlam yüklememiş olur.

Çocuklar deprem açıklamaları sonrasında güvende olup olmadıklarını merak eder ve endişe duyabilirler. Bu nedenle çocuğun düşünce ve duygularını dinlemek, konuşmasını teşvik etmek önemlidir.

Çocuğun duygularını bastırmasına sebebiyet verecek tutumlardan da uzak durulmalıdır. ‘’Bunda korkacak ne var, korkma, erkek adam korkmaz’’ demek yerine çocuğun korkusu ve kaygısı üzerine konuşmak, çocuktan korkusunu çizmesini istemek veya oyun oynayarak çocuğun kendini ifade etmesini sağlamak çocuğu rahatlatacaktır. Çocuğa güvende olduğu mesajını vermek istiyorsak öncelikle çocuğun korkularını kabul edip ciddiye almalıyız.

Diğer yandan, önlemlerimizi aldığımızda depremin vereceği zararlardan korunabileceğimizi ve güvende olduğumuzu da çocuğa ifade etmeliyiz. Çocukların zihnini karıştıracak, kaygılarını arttıracak bilgi vermekten kaçınmalıyız.

Örneğin;

“Tüm bu olanlar seni korkutmuş olabilir ama annen ve baban olarak biz senin yanındayız ve bir tehlike anında seni koruyabilmek için hazır olacağız” diyerek çocuğa onun duygularını anladığınızı gösterebilirsiniz.

“Depremlerde çürük olan binalar yıkılabilir. Fakat senin okulun ve evimiz sağlam olduğu için yıkılmayacaktır” şeklinde bir açıklama ile çocuğun okulunun ve yaşadığı evin sağlam olduğu, yetişkinlerin de yanında olduğu bilgisi verilebilir.

Bu yaşlardaki çocuklar kaygılarını oyun, uyku ya da yeme rutinlerindeki değişim gibi sözel olmayan yollarla ortaya koyabilir. Sözel olmayan bu kaygı belirtilerine karşı duyarlı olmak, daha fazla fiziksel temas kurmak (sarılmak, kucaklamak), korku temalı oyunlarını engellemeyerek, duygularını dışa vurmalarına fırsat tanımak oldukça önemlidir.

NOT: Eğer çocuğunuzun depremle ilgili fazla bir şey duymadığından ve bu nedenle de etkilenmediğinden çok eminseniz o zaman konuyu açmak ve detaylandırmak konusunda çok ısrarcı olmayın. Okul öncesi dönemdeki çocuklar için bazen bu tarz korkutucu haberlerden bihaber olmak çoğu zaman yeğlenir bir durumdur.

Sevgiler

Beyza Nur KAHRAMAN

Psikolog & Oyun Terapisti