Çocuklarda yeme problemleri, ebeveynler için hem endişe verici hem de üzücü hale gelebilmektedir. Birçok ebeveyn, anne sütünden katı gıdalara geçiş süreci itibariyle yemek yeme sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Yemek seçme, az miktarda yeme, belirli yiyeceklere takılı kalıp sadece sevilen yiyecekleri tüketme veya aşırı yeme; yeme problemlerinden bazıları olarak ifade edilebilir.
Bazı çocuklar, makarna, pilav, köfte, patates kızartması gibi karbonhidrat ağırlıklı yemeyi tercih etmektedir. Her ne kadar ebeveyn çocuğu farklı tatlara alıştırmak için çabalasa da çocuk bu yiyecekleri reddetme eğilimi gösterip sadece belirli yiyecekleri yemek ister. Özellikle okul öncesi dönemde; çocuklarda inatlaşma, direnç gösterme ve kendisinin tercih ettiği belirli yiyecekleri yeme konusundaki ısrarcı tavır kendini sıkça belli eder. Burada çocukların vermek istediği mesaj: “Kendi hakimiyetimi kurmaya çalışıyorum” olabilir. Ebeveyn burada çocuk ile inatlaşır, bağırır ya da çocuğa belirli cezalar ile karşılık verirse çocuk yememe davranışını göstermeye devam edecektir. Burada yapılması tavsiye edilen ise, ebeveynin endişe etmeden sakin ve sabırlı kalabilmesidir.
Diğer yandan, okul öncesi dönemdeki çocuklar için beklemek veya bir yerde uzun süre oturmak zorlayıcı olabilir. Çünkü bu yaşlardaki çocukların daha sabırsız, hareketli ve etraftaki uyarıcılara karşı daha ilgili olmaları beklenen davranışlardandır. Bu nedenle; çocuk yemek yemek yemek yerine etraftaki kişiler ile konuşmayı, yemekle ya da masada ilgisini çeken nesnelerle oynamayı tercih edebilir.
Bir diğer önemli nokta ise; çocuklarda gelişim, iştah ve kilo alımının günden güne değişim gösteren değişkenler olduğudur. Bu nedenle, bazı dönemlerde çocuğun her zamankinden daha az kalori alımına ihtiyacı olabilir. Böyle zamanlarda çocukların yemek yemesinde azalmaların görülmesi normaldir. Böyle dönemlerde ebeveyn, çocuğun az yeme davranışı karşısında kaygılanmamalı ve süreci iyi bir şekilde takip etmelidir.
Ebeveynler Ne Yapmalı?
Ebeveynlerin, yeme problemi olan çocuklara yönelik uygulayabileceği bazı öneriler şöyledir:
· Öncelikle çocuğun yemek seçme davranışı, evde gündem haline getirilmemelidir.
Yemek konusunda evde belirli düzen ve kuralların olması önemlidir. Kurallar, aile üyelerinin ortak kararları doğrultusunda belirlenmeli ve belirlenen kurallar somutlaştırılarak evde herkesin rahatlıkla görebileceği bir yere asılmalıdır. Çocukların televizyon, tablet ya da telefon karşısında değil, aile üyeleri ile birlikte sofrada yemek yemesi sağlanmalıdır. Diğer yandan, yemek yeme saati bir rutin haline getirilmelidir, bu rutin çocuğun zihninde yemek ve sofra bilincinin yerleşmesine yardımcı olacaktır.
Çocuğa bir öğünde yemek yemediğinde bir sonraki öğüne kadar yemek yiyemeyeceği ve bunun bir yemek kuralı olduğu söylenmelidir. Bu noktada ebeveynin net, tutarlı olması ve çocuk ile inatlaşmaması çok önemlidir. (Yemek kurallarına bu kural eklenebilir).
Çocuklar ebeveynlerini gözlemleyerek ve onları model alarak büyürler. Yemek yeme düzenin sağlanması adına çocuğa örnek olunması önemlidir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuğun yanında yemek konusunda seçici davranmaması ve kendisinin de sağlıklı öğünler tüketmesi, çocuğun yeme problemini geride bırakmasına katkı sağlayacaktır.
Çocuklar yeme konusunda direnç gösterip saatlerce masada oyalanabilirler. Böyle durumlarda ise ebeveyn yemek masasında geçirilecek zamanı kısıtlı tutarak çözüm sağlayabilir. Örneğin çocuğa yemek yeme süresinin yarım saat ile sınırlı olduğu ve yarım saat sonra sofranın kaldırılacağı söylenebilir. Böyle bir karar da, kural listesine eklenebilir.
Çocuklar öğün arası yediği abur cubur ile karnını doyurabilir. Çocuğun yemek saatinde acıkmasını ve daha iyi yemek yemesini sağlamak amacı ile öğünler arasında abur cubur yemenin kısıtlanması sağlanmalı ve ebeveyn bu konuda net ve tutarlı olmalıdır.
Çocuklar; alışveriş, yemek seçimi, yemek yapma gibi süreçlere dahil edilebilir ve çocuğa gelişim dönemine uygun olarak bazı sorumluluklar verilebilir. Böylece çocuk yemek konusunda bilinçlenmiş olur ve sürece de dahil olmaktan keyif alabilir.
Ebeveyn, çocuğun kendi yeme davranışı üzerinde kontrole sahip olmasına izin vermelidir. Bu sayede yeme davranışı çocuk ve ebeveyn arasında yaşanan bir savaş olmaktan çıkar, böylece çocuğun direnci de kırılabilir.
Çocuğun sevdiği yiyeceklerin miktarı azaltılarak bu yemeklerin yanına sağlıklı yiyeceklerin eklenmesi ile çocuğun bu sağlıklı yiyeceklerin tadına bakması sağlanabilir.
Yemek esnasında çocuğa farklı alternatiflerin sunulması ve sağlıklı alternatifler arasından çocuğun seçimlerini kendisinin yapmasının sağlanması, yeme problemlerinin üstesinden gelinmesi için etkili bir yöntem olabilir. Böylece çocuk kendini bir birey olarak hissederek, daha az direnç gösterir ve yediği yemekten de keyif alır.
Comments